14 مهرماه در تقویم رسمی کشور با عنوان «روز تهران» نامگذاری شده است. شورای شهر تهران، این نامگذاری را نخستین بار در سال ۱۳۹۵ پیشنهاد داد و پس از بررسی، به تصویب شورای فرهنگ عمومی کشور رسید.
چرا 14 مهر روز تهران است؟
روز چهاردهم مهرماه در تقویم رسمی کشور بهعنوان «روز تهران» نامگذاری شده است؛ روزی که رویدادی سرنوشتساز در تاریخ معاصر ایران را یادآوری میکند. در این تاریخ، در سال ۱۲۸۵ هجری شمسی، نخستین جلسه مجلس شورای ملی در کاخ گلستان برگزار شد و نام تهران بهطور رسمی بهعنوان پایتخت ایران به تثبیت رسید.
این نامگذاری در سال ۱۳۹۵ با تصویب شورای فرهنگ عمومی کشور جنبه رسمی یافت. هدف از ثبت این روز در تقویم، هم گرامیداشت جایگاه تاریخی تهران و هم فراهم کردن زمینهای برای برگزاری برنامههای فرهنگی، اجتماعی و هنری بهمنظور معرفی ظرفیتها، ویژگیها و هویت تاریخی پایتخت کشور است.
روز تهران فرصتی برای بازخوانی نقش این شهر در تحولات سیاسی و اجتماعی ایران و نگاهی دوباره به جایگاه آن در مسیر توسعه ملی محسوب میشود.
تاریخچه تهران
شواهد باستانشناسی مثل کشف اسکلت زنی در منطقه مولوی و آثار بهدستآمده از قیطریه نشان میدهد قدمت سکونت انسان در محدوده تهران به حدود ۷۰۰۰ سال پیش بازمیگردد. در دوره صفوی، تهران که در آن زمان یکی از توابع ری بهشمار میرفت، به دلیل ارادت شاهطهماسب به امامزاده حمزه (ع)، موردتوجه قرار گرفت و با ساخت اقامتگاه سلطنتی و حصاری دفاعی، مسیر رشد تاریخی خود را آغاز کرد.
این روند با تصمیم آقامحمدخان قاجار در سال ۱۱۷۴ قمری برای تاجگذاری در کاخ گلستان و انتخاب تهران بهعنوان مرکز حکومت، شتاب گرفت. موقعیت استراتژیک تهران در مرکز فلات ایران و نزدیکی به مناطق نفوذ ایل قاجار از دلایل این انتخاب بود. تهران در دوره قاجار با عنوان دارالخلافه شناخته میشد تا اینکه با امضای فرمان مشروطیت در سال ۱۲۸۵ و برگزاری نخستین جلسه مجلس شورای ملی در ۱۴ مهر همان سال، بهطور رسمی و قانونی به پایتخت ایران تبدیل شد.
برنامههای روز تهران؛ بزرگداشت پایتخت در قالب فرهنگ و هنر
در روز تهران، برابر با ۱۴ مهر، برنامههای متنوعی با هدف گرامیداشت هویت تاریخی و فرهنگی پایتخت برگزار میشود. ازجمله این برنامهها میتوان به بازدید رایگان از موزهها و خانهموزهها، برگزاری تورهای تهرانگردی، اجرای کمپینهای رسانهای در فضای مجازی، اکران مستندهای مرتبط با تاریخ تهران، بازسازی رویدادهای نمادین، برپایی نمایشگاهها و نشستهای فرهنگی در محلههای قدیمی و همچنین آیینهای رسمی مانند رونمایی از نمادهای شهری اشاره کرد.
کلام پایانی
۱۴ مهر، روز تهران، یادآور انتخاب رسمی این شهر بهعنوان پایتخت ایران در سال ۱۲۸۵ و برگزاری نخستین جلسه مجلس شورای ملی است. این روز فرصتی برای گرامیداشت تاریخ، فرهنگ و هویت تهران و آشنایی مردم با نقش آن در تحولات سیاسی و اجتماعی کشور محسوب میشود.
سؤالات متداول درباره روز تهران در 14 مهر
روز تهران در تاریخ چه روزی است؟
14 مهرماه هر سال در تقویم رسمی کشور بهعنوان «روز تهران» نامگذاری شده است.
چرا ۱۴ مهر به عنوان روز تهران انتخاب شده است؟
چون در این روز در سال ۱۲۸۵، نخستین جلسه مجلس شورای ملی در کاخ گلستان برگزار شد و تهران رسما پایتخت ایران شد.
در روز تهران چه برنامههایی برگزار میشود؟
برنامههایی مانند بازدید رایگان از موزهها، تورهای تهرانگردی، نمایش مستند و مراسم فرهنگی در نقاط مختلف شهر برگزار میشود.
تهران از چه زمانی پایتخت ایران شد؟
در سال ۱۱۷۴ قمری (برابر با ۱۱۵۰ شمسی) آقامحمدخان قاجار تهران را به عنوان پایتخت برگزید، اما در سال ۱۲۸۵ رسما در قانون اساسی تثبیت شد.
جمعیت تهران در سال ۱۴۰۴ چقدر است؟
بر اساس برآوردهای رسمی، جمعیت تهران در سال ۱۴۰۴ حدود ۱۴ میلیون و ۵۵۷ هزار نفر اعلام شده است.
